Tingeng laku reme koe ka’eng one beo bate loas, one beo Runtu, Desa Latung, Kecamatan Cibal.
Manga telu taus ngasang ka’e dami ata okot keta poro haju one pisa puar cengit baling mai desa dami. Ngasangd ka’e dami situ, hi Yohanes Inggur, benta leso-leson gah hi Mamba. Ka’e Alo Ngodor (alm.), bentan gah hi Dodo. Hi Dapit Kunu (alm.), bentan gah hi Mbapi. Renceng ketas mosed, toe manga halu hak.
One puar Liang Lanteng keta uma duatd. Lete leso ambet kope Cenge mese agu pola gerjagi mese agu lewe hot cancip agu ncangas keta ngisn.
Mangas haju ata tanjik laing ketas lise. Ngasangd haju situ gah haju Nara, Wunis, Natu, agu Maras. Denge kole laku tombo data gah, kaling werod keta ngasangd neteng beo, temu tana Manggarai haju situ.
One mai ata telu so’o toe manga cengatan pande mbaru banggang one mai haju situt menteng ketas carod. Toe manga mbate laing one mbaru ka’eng kilo. Toe kole manga ita can koe mbaru haju Nara ko Wunis one beo daku agu one pisa beo ka’eng one Desa Latung hitu.
Le tombo hitu kali gah eme nganceng pande mbaru banggang one mai haju so’o, wero seot keta de neteng beo. Ai toe sanggen ata nganceng pande mbaru one mai haju situ. Apa rajan? Ai wegit keta hargad. Ngong hitu de tandan haju kelas agu haju unggul taed melajun. Maik hitu tombo danong dugu do kid puar.
One leso ho’o gah, toe manga denge carod haju situ. Cewen keta caro haju Nara. Mora meres keta gi. Di’an kali gah, pas dugu meraks puar, cain maju pande mbaru semeng agu mbaru belek.
Maik pecing taung lite konem neho nia maju mbaru semeng, toe toen kin deming haju. Ai toe nganceng saput le semeng taung mbaru ca mongko.
Poli hitu kole, toe tombo pande mbaru kanang deming haju di’a. Eme ngoeng pande krosi, meja, agu lemari ata di’an, ngong deming haju ata di’an kole.
Maik dengkir agu merakd haju di’a de tana Manggarai, toe keta manga ita agu cumangd laku ata gejur pande lemari, krosi agu meja one mai haju sot tanjik laing data Manggarai. Toe baen one beo bana kali. Ata donde caron one beo daku kali gah, manga corang agu bako kope one mai haju Nara.
Nggernias lakod haju Nara sot donde ngo poro one puar gah? Toe manga banan wale. Pika kawe ringgi. Wiga toe keta manga bae calan lonto lobo krosi haju Nara. Toe keta ita calad meja agu lemari haju Nara. Nenggitu koles haju haen sot poli carod bao laku. Eme neho tae gah, caro bon ngasang haju Nara, maik toe manga ita rangan mbaru haju Nara, toe manga damang calan lonto go’is lobo krosi haju Nara.
Ata menteng laing kali gah lemari Jati, krosi agu meja Jati. Kempeng koen gah, haju Mahoni.
Di’an keta tuad sua ranga haju so’o one tana Manggarai one pisa mpulu ntaung ho’o gah. Di’an kole ngende haju bana one tana bana. Ko ngende belakd kudut weri one tana dite. Neho rapang haju Beci lau mai tana Kalimantan.
Maik tambang di’a keta eme nuk tu’ungs lite haju atat paeng puruk tana de rud ditet Manggarai. Toe kong tombo laingd leso ho’o haju Nara agu Wunis ai calak cai maju, mora taungs haju situ gah. Toe kole manga itas mbated bilang beo, neho rapang one tara krosi, meja agu lemari.
Ngong rencun gah, nia poro manga keta ata wintas laing kudut manga wintuk latangt pande mose koled haju situ one mose dite leso ho’o. Nia poro manga keta mapak ko po’ong kudut pande belakd haju situ. Gejur hitu tae melajun gah, budi daya kayu unggul lokal Manggarai.
One melaju “budi daya” hitu keta deming ditet ro’eng Manggarai Raya kamping ema pemerenta atat cau landuk leso ho’o.
Tambang keta di’a eme manga nuk agu teti nai masing weki kudut pande todo kole agu beka koles haju paeng puruk de tana Manggarai. Ai boto tombo bod ngasangd haju situ.
Eme lorong ita daku cengatan, toe keta manga woleng di’a haju Nara agu haju Jati. Wara coces de haju Nara keta ca tanjik laing. Leros de haju Wunis toe maling tombon. Toe kole maling toton.
