Tenang Kreba Wa’a Wae Bilang Ngalor

Le Hubert Bogos

Daerah302 Dilihat
banner 468x60

Eme cai usang dugu reme sekek ko manga cai usang bebolon one mai sekek hitu, toe manga banan tombo data Manggarai. Taen gah, lep agu merep sekek hitu. Toe manga ho has. Poli hitu tae kole gah, toe usang bon, usang ba berkak. Eme cai usang agu buru warat dugu sekek gah, masing na’up gah agu manga siwi sok, toe manga tua wua ko cai danin tai one mai sekek hitu.

Dion kole eme senget tombo cekeng sekek Imlek de ska’e Tionghoa. Le tombo lobo mu’u hitu gah, eme cai usang mese one leso sekek Imlek, hitu tandan ntaung dani. Eme toe cai usang gah, hitu tandan ntaung darem.

banner 336x280

Toe kong caud tombo so’o ai tombo lobo mu’u kaut. Maik neho nehot tu’ung tae gah, ai wa wa na’a ketas tombo so’o. Toe manga atan kole  atat ngoeng teliti kudut bae tu’ung benar ko salad tombo so’o.

Dion kole woko cai usang mese, usang jek ko dureng gah. Bilang kaut ngalor neteng malok, ngalor mese ko ngalor koe, kanang ata ba kreba wa’a agu mbang mese. One  cekeng usang ko dureng ho’o gah, ba cengkalis sua kreba. Kreba di’a agu kreba da’at. Kreba ba berkak agu kreba ba nemba.

Ba kreba di’a eme lewen usang mese latang ska’e tani one cekeng kalek sawa le kaba, ai hes keta tana sawa gah. Lorong hitu toe danga beheng keta pande mbelek tana le wa’i kaba. Wi ga gelang de rede gah. Di’a kole latangt ata poli rede, ai le usang tedeng gah, gelang emi anakd woja poli rede situ. Nenggitu koles latangt sangged kaut bate weri one uma. Wae teku kole gah, kembus pina naeng.

Maik toe kurang kole kreba da’at. Toe hema bo kreba wa’a taungs wae neteng ngalor. Manga kreba wa’a weang piara. Neho rapang wa’a kaba, mbe ko japi. Ata leng weong nai woko manga kreba wa’a ata toe haeng le campe agu ba nai laing.

Ata donde tenang laku gah. Neteng cekeng wa’a hitu, do keta ba canga agu tana. Ai usang ho’o neho ata ponggal agu cake liha tana, poli hitu ba canga kole nggerone neteng ngalors tana situ. Lorong hitu taung cuku taung rawasm agu wusakn tana lete ntaung. Bom manga ata gejur bilang agu teliti, pisa ton keta one ca ntaung ata wa’a neteng ngalor tana ho’o.

Poli hitu, toe ke’et kole kreba lus tana. Cewen one tana kebe atat toe manga todo hajun. Ai neho ata ongga agu cake dungka keta tana le usang mese gah.

Tentu toe nganceng pampang muing eme sampak cai cekeng usang. Konem capa tombo mbeko mese toka usang de Kraeng Bela Nadam danong. Toe hampan liha. Ko  mbeko de Kraeng Herman Haya hot kembus keta nus api agu etan teden laro langkas lau lupi Watu Hemping danong.

Tu’ung kali toe nganceng pampang wa’ad ngalor. Maik nia kin ngasang usaha ditet manusia kudut manga kin wintuk agu gejur weri haju ata rapakn kudut nganceng ndeng koe tana baling ko lupi ngalor.

Agu nia kin wintuk agu gejur de pemerenta one mai Badan Perlindungan Daerah Aliran Sungai. Nenggitu kole one mai Badan Konservasi agu Badan Lingkungan Hidup.

Ata ita dakun gah, one lupi ngalor hitu poli toing rowin le tana Manggarai ho’o. Mangas todod haju Lokom, Ngancar, Dange agu Waso. Hitu muings haju ata rapakn weri lupi ngalor, tae melajun gah, daerah aliran sungai.

Nenggitu kole tombo tana kebe ko tana golo atat rami kanang toe manga todo haju atat pande ndeng agu maket tana. Mangas tombo haju Munting, Ara agu Larok atat toe manga deming laingd kudut pande balok agu banggang laings. Hitu muings poli toid le tana Manggarai ho’o kudut manga kin ngasang tombo pampang agu caka lus tana litet manusia.

Am salan ita agu tombo daku. Ca kaut tandan ita daku cengatan. Eme toe manga gejur pande belak haju so’ot tombo bolon bo gah, nitu baen senget le tilu leo kaut lite tombo agu lelo le mata leo koles lite wintuk  one lupi ngalor ko Daerah Aliran Sungai (DAS). Ngong toe danga gega laing lite kreba wa’a wae, wa’a agu tana lete ntaung. Eme nenggo’o terus ba weki dite gah, ngong gereng kaut kreba wa’a kole pisa ntaung nggerolon.

Mesen keta gesar daku kamping ata do pecing one tombo nemba wa’a ko nemba lingkungan hidup kudut kengko tu’ung sanggen ase ka’e kudut manga kin gejur agu gempur te mo’eng koe cekoen tana lupi ngalor. Neka poli kaut le paci pecing do agu neka poli kaut le pecing paci, ai toe poli laing hitu.

Nenggitu kole gesar kamping ema pemerenta. Poro neho tae, neka mejeng hese neka ngonde holes te jer sanggen ro’eng. Cewe mesen keta gah, eme wa’u te kolo keta ska’e one mai pemerenta weri haju one lupi ngalor.

Agu di’a keta eme tunti taud wintuk de ska’e pemerenta dite so’o. Nia poro tunti neho ska’e lau Jakarta siot wa’u taungs nggerone ngalor teti camas lise sangged weang kudut di’a along lakon wae wa’a . Hitu keta ruku diset lau Jakarta cekeng mbang.

Landing gah, ho’o ngasang ca tenang. Nia poro tenang kudut na’ang nai ba nggerone pande kudut manga jari laing.

 

banner 336x280